Có lẽ Đức Mẹ và thánh Cả Giuse rất buồn lo khi Chúa lạc mất trong Đền thờ. Khi phát hiện Chúa không theo mình đi về nhà, Đức Mẹ và thánh Cả Giuse quay ngược lại tìm Chúa. Đức Mẹ và thánh Cả Giuse hỏi thăm những người bà con thân thuộc lối xóm về Chúa thì chẳng một người nào biết. Do đó, Đức Mẹ và thánh Cả Giuse lo lắng vô cùng. Nhất là đã qua ba ngày rồi mà vẫn không biết tin tức gì về Chúa. Vì thế, Đức Mẹ và thánh Cả Giuse quyết định vào lại trong Đền thờ. Lúc này, hai ngài gặp thấy Chúa đang ngồi trước cử toại là các biệt phái, luật sỹ, trưởng tế, kỳ lão để nghe và hỏi các ông ( Lc 3, 46 ). Khi đó, lòng Đức Mẹ và thánh Cả Giuse cảm thấy thật nhẹ nhõm, sự mệt nhọc biến mất, nhưng chúng ta thì lại thấy tâm can chúng ta trĩu nặng, lòng chúng ta chùng xuống, lắng đọng trước câu hỏi của Đức Mẹ và thánh Cả Giuse đối với Chúa: “ Con ơi, sao con làm cho chúng ta như thế ? Kìa cha con và mẹ đây đã đâu khổ tìm con “ ( Lc 2, 48 ). Đức Mẹ và thánh Cả Giuse chẳng trách cứ gì về Chúa, chẳng la rày Chúa, chẳng hờn giận Chúa, vì các ngài thương Chúa vô cùng. Ở đây, chúng ta thấy, dường như Đức Mẹ và thánh Cả Giuse không hiểu việc Chúa ở lại trong Đền thờ, không hiểu thánh ý nhiệm mầu của Chúa, vì thế các ngài chỉ biết vâng phục thánh ý Chúa qua biến cố đây.
Về phần Chúa, Chúa không phải là một người vô tâm trong chuyện này. Chúa thương Đức Mẹ và thánh Cả Giuse không gì diễn tả được. Chúa không muốn làm cho Đức Mẹ và thánh Cả Giuse đau khổ vì Chúa. Nhưng chúng ta thường nói: “ Yêu nhiều, khổ nhiều. Yêu ít, khổ ít “. Có lẽ Đức Mẹ và thánh Cả Giuse yêu Chúa nhiều, cho nên khổ nhiều. Đây là thập giá trong Gia Đình Thánh Gia để Đức Mẹ và thánh Cả Giuse vác theo Chúa.
Tuy là Gia Đình Thánh Gia, lẽ ra chẳng có thập giá nào trong gia đình của Chúa đâu, nhưng bóng thập giá đã bao phủ từ khi Đức Mẹ vâng lời Thiên Chúa để cưu mang Chúa trong cung lòng Đức Mẹ. Vì vậy, chúng ta học được các bài học từ Gia Đình Chúa, Đức Mẹ và thánh Cả Giuse:
-Vâng lời Chúa trong mọi hoàn cảnh của cuộc sống: Các thành viên trong gia đình đừng bao giờ đổ lỗi cho nhau khi gặp những bất trắc, nghịch ý, thử thách, tai ương, hoạn nạn …Hãy biết thinh lặng, suy nghĩ, cầu nguyện, tìm hiểu thánh ý Chúa, cộng tác với nhau, giúp nhau vượt qua và đứng vững trước những sóng gió, bão giông, đêm tối cuộc đời này: “ Nguyện cho lời Chúa Kitô cư ngụ dồi dào trong anh em. Với tất cả sự khôn ngoan, anh em hãy học hỏi và nhủ bảo lẫn nhau. Hãy dùng những bài Thánh Vịnh, những khúc ca, và những bài hát thiêng liêng cùng với lòng tri ân, để hát mừng Thiên Chúa trong lòng anh em. Và tất cả những gì anh em làm, trong lời nói cũng như trong hành động, tất cả mọi chuyện, anh em hãy làm vì danh Chúa Giêsu Kitô, nhờ Người mà tạ ơn Thiên Chúa Cha “ ( Col 3, 16 – 17 ).
-Những bậc làm cha mẹ phải biết hy sinh cho con cái, chấp nhận phần thiệt thòi về mình. Kiên trì cầu nguyện, làm gương sáng, đừng bao giờ buông lỏng, chán nản trong việc dạy dỗ hướng dẫn con cái sống theo lời Chúa dạy bảo, lấy tình yêu đối xử với nhau và với con cái của mình: “ Và trên hết mọi sự, anh em hãy có đức yêu thương, đó là dây ràng buộc mọi điều toàn thiện. Hỡi các bà vợ, hãy phục tùng chồng trong Chúa cho phải phép. Hỡi những người làm chồng, hãy yêu thương vợ mình, đừng đay nghiến nó “ ( Col 3, 14. 18 – 19 ).
-Những người làm con: Phải biết yêu thương, vâng lời cha mẹ của mình: “ Hỡi những người làm con, hãy vâng lời cha mẹ trong mọi sự, vì đó là đẹp lòng Chúa “ ( Col, 3, 20 ). Yêu thương, vâng lời cha mẹ của chúng ta được thể hiện ở điểm này: “ Hỡi kẻ làm con, hãy gánh lấy tuổi già cha ngươi, chớ làm phiền lòng người khi người còn sống. Nếu tinh thần người sa sút, thì hãy rộng lượng, ngươi là kẻ trai tráng, chớ đành khinh dễ người. Vì của dâng cho cha, sẽ không rơi vào quên lãng. Của biếu cho mẹ, sẽ đền bù tội lỗi, và xây dựng đức công chính của ngươi “ ( Hc 3, 14 – 17 ).
-Phải tôn ti trật tự trong gia đình: Chúa khi đến trần gian, Chúa cũng phải sống trong gia đình, tôn tri trật tự để làm gương cho chúng ta noi theo. Do đó, chúng ta phải ăn ở đúng lễ nghĩa gia phong, trên thuận, dưới hòa, trong ấm ngoài êm, đùm bọc lẫn nhau, ra ngoài chị ngả em nâng, một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ, bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn ( TN VN ). “ Bây giờ, Chúa theo hai ông bà trở về Nagiarét và Người vâng phục hai ông bà “ ( Lc 2, 51 ).
Một điều rất quan trọng, theo thánh sử Luca tường thuật trong bài Tin Mừng hôm nay, năm Chúa bị lạc trong Đền thờ, lúc đó Chúa mười hai tuổi. Tại sao thánh sử Luca không nói lúc đó Chúa không phải là mười hai tuồi, có thể Chúa dưới tuổi mười hai hoặc Chúa lớn hơn tuổi mười hai ? Thưa là theo luật Do Thái bây giờ, con người tới mười hai tuổi mới bắt đầu đi lên Đền thờ Giêrusalem tham dự lễ Vượt Qua. Đàng khác, người Việt Nam chúng ta thường hay nói: “ Đầu xuôi, đuôi lọt “. Vậy mới khởi đầu việc đi tham dự lễ Vượt Qua mà Chúa bị trục trặc như vậy thì cuộc đời của Chúa, Đức Mẹ, thánh Cả Giuse cũng gặp nhiều gian nan vất vả, và đó chính là thánh giá của Gia Đình Thánh Gia Thất. Như thế, cuộc sống làm người và làm con Chúa của chúng ta, Chúa muốn chúng ta hãy dấn thân theo Chúa, đừng bao giờ ngủ yên trong chiến thắng, trong những giấc mơ con để đè nát cuộc đời chúng ta. Theo Chúa là chấp nhận những thử thách, gian nan, vất xả, là vác thập giá đời mình cho đến cùng.
Lạy Thánh Gia Thất Chúa Giêsu, Đức Mẹ và thánh Cả Giuse, xin thương nâng đỡ các gia đình chúng con, cách riêng là những gia đình công giáo, luôn đi trong đường lối Chúa, biết sống theo thánh ý Chúa, sống hòa thuận thương yêu nhau, giúp nhau nên thánh và làm sáng danh Chúa qua đời sống yêu thương phục vụ của mỗi thành viên chúng con.
Lạy Chúa, Chúa đã muốn đề cao Thánh Gia như tấm gương xán lạn để mọi người bắt chước. Xin làm cho chúng con cũng biết noi gương để ăn ở đúng lễ nghĩa gia phong, sống đùm bọc lẫn nhau trong tình yêu mến, hầu được chung hưởng niềm an vui vĩnh cửu trong nhà Chúa trên trời. Amen.
Lm Micae Võ Thành Nhân